O le lauga a Delphic - talafaasolopito ma valoʻaga

O le naunau ia iloa lo latou lumanaʻi sa i ai pea, sa i ai se nofoaga mo nofofua nofofua, ma mo malumalu atoa. O lenei o le lauga a Delphic o se fuaitau, ma i Ancient Greece o lenei fuaitau o se nofoaga e mafai ona e fai ai se fesili ma maua ai se valoʻaga.

O le a le lauga a Delphic?

O le atua fafine o Gaia o le pule o le lauga, lea na puipuia e le dragon Python. O le fausaga na faatoʻa maua muamua e Italia, ona sosoo ai lea ma Phoebe, o le na tuuina atu ia Apollo. Na malamalama Grandson i le togafiti faataulaitu i lalo o le taʻitaʻiga a Pan, na taunuu i le lauga ma na avea ai ma ana pule, fasioti le tarako. Ina ua uma lena mea, sa na o le sailia lava o faitaulaga mo lana faalapotopotoga, ma liliu atu i se manoa ma taʻu atu i le auvaa o le vaa na latou feiloai i lo latou taunuuga. Sa malaga le auvaa i Parnassus ma fausia le lauga a Delphic, na faaigoa i le ata na faaali atu ai Apollo ia i latou.

O le taua o le lagolagoina o tala faʻasolopito na fesoasoani i le auʻauna a le Atua e faʻaleleia le mamalu o le lalolagi. Na avea le malumalu ma tagata lauiloa, o lona teuteuga na maofa i le tamaoaiga - o le leai o ni auro ma isi uiga e le o. I lalolagi anamua, o le lauga a le Delphic e le na o se nofoaga paia faatasi ai ma le au faitogafesa, ae o se nofoaga faaupufai foi. O le au faipule ma le au faatauʻoa na mananao e talia le faamaoniga oa latou mamanu, ma o le mea lea o le au fitafita ma fefaatauaiga na i ai i lima o ositaulaga.

O le lauga a Delphic - talafaasolopito

Na faʻatautaia suʻesuʻega o tala faʻasolopito o suʻesuʻega faʻamaonia e faapea o le amataga o le malumalu o loʻo i ai pea i le vaitaimi muamua o Eleni. O le aso tonu o le faavae o le au tusi talafaasolopito e faigata ona taʻu, ua talitonu o le lauga i Delphi na faaalia i le va o le 10 ma le 9 seneturi BC. I le senituri lona 7, na fausia ai se falesa, lea na susunuina i lalo i le 548 TLM, na suia ai e se fale matagofie i le au Dorian. Na i ai le 175 tausaga aʻo lumanaʻi le mafuie, na fausia ai se tautalaga fou i le va o le 369 ma le 339 tausaga TLM, o nei mea ua faaleagaina ua suʻesuʻe nei e tagata suʻesuʻe. O le taimi aupito sili ona tupu na tupu i le 7 i le 5 senituri BC. Na faaiuina le malumalu i le 279 TA.

Ositaulaga o le lauga a Delphic

Muamua, na na o le aso fanau o Apollo na tuuina mai ai valoaga, ona sosoo ai lea ma le 7 o masina taitasi, ona sosoo ai lea ma aso uma. I le malumalu o le lauga a Delphic, sa faatagaina tagata uma, sei vagana ai tagata solitulafono. A o le togafitiga o le fesili o le faia lea o le taualumaga o le faamamaina. Na avatu e Pythia ni valoʻaga, ma na faauigaina e ositaulaga. Soo se fafine, e oo lava i se fafine ua faaipoipo, e mafai ona avea o se pythia, ae ina ua uma ona ia maua le tulaga na ia manaomia le ola mama ma auaunaga taulotu ia Apollo. A o le i faia le galuega, sa mulumulu e le ositaulaga ia lava i le punavai ma tuu i luga o ona ofu auro.

O le lauga a Delphic na maua i mea faʻamalosi, lea na faʻafefe ai Pythia mo le faatofuina i le lumanaʻi. I le fiafia sa le mafai ona tautala manino, o lea sa manaʻomia ai se faamatalaupu, mafai ona tuuina atu le uiga i fuaitau uma e tautalagia. Sa mafai e tusitala anamua ona faamaumauina le tele o valoaga, o nisi sa mausali, o isi na mafaufauina.

O le lauga a Delphic ma Socrates

Fale ma anamua na maua ni tusitusiga i luga o puipui, o le lauga a Apollo i Delphi e mafai ona mitamita i le faaupuga "Iloa oe lava." O le tusitala na mafua mai i sage eseese, na fai mai Plato o le faaupuga i meaalofa i le atua susulu na tuuina mai e ni tagata mafaufau se toafitu. Ma na faapea mai Socrates o nei upu na taitai atu ai o ia i le ala o suesuega faasaienisi, o le taunuuga o le faaiuga e uiga i le iloagofie i le va o le tagata ma le agaga, na te valaauina le tino o se meafaigaluega. O le mea lea, i le faagasologa o le malamalama o le tagata lava ia, e tatau i se tagata ona suʻesuʻeina le agaga o le tagata.

Tautala Delphic - valoaga

E le o tala uma o valoʻaga na alu i lalo i le talafaasolopito, o mea nei e lauiloa lautele.

  1. A e sopoia le vaitafe Galis, o le ae faʻaumatia le malo tele . Na maua e Croesus sea ituaiga o valoaga i le taimi o le taua ma Peresia. Na ia faʻaumatia le malo, ae o ana lava, ma ositaulaga i le tali atu i le toʻasā na tali mai, o le valoʻaga o le igoa o le malo manumalo.
  2. Faʻatau i tao tao . O le lauga a Delphic na valoia e Filipo le manumalo Maketonia i so o se taua i le i ai o ia auala. O ia o se tasi o muamua na teuina ni siliva auro lea na tatala ai faitotoʻa o falesa uma Eleni, na manatu e le mafai ona taofia.