Rio Platano


E ui lava i le laʻitiiti o le setete ma le tulaga maualalo o le soifuaga o le faitau aofaʻi, o le au pulega o Honduras e matua taulai atu i le siosiomaga masani. E oo lava i na eria e foliga mai e leai se mea e pau ai le apu, e iai lava siosiomaga o le siosiomaga. I le itu i matu-sasaʻe o Honduras, o le fanua faʻapitoa o le biosphere o Rio Platano, lea ua lisiina o se Nofoaga Puipuia a le UNESCO. O tausaga taʻitasi e afe afe tagata tafafao maimoa i lenei mataʻaga natura o Honduras .

Vaega Autu

O le faasao o Rio Platano i Honduras na faavaeina i le 1982 i le teritori o matagaluega e tolu: Olhonho, Grasyas-a-Dios ma Colón. O le aofaʻiga atoa e 5250 mita sikuea. kilomita, ma le maualuga i luga aʻe o le sami e oʻo i le 1300 mita. O le vaitafe o Rio Platano e tafe atu i le Sami Keripeane e ala i le teritori o le fanua faasao. Rio Platano i le faaSipaniolo o lona uiga o le "faʻiina o le faʻi", e faamamaluina ai le igoa o le fanua faanumeraina.

O se vaega o lenei nofoaga o le faasaoina o le natura e faapea, e oo mai i le asō, o le faasaoina o auala masani o le olaga, e sili atu ma le 2,000 tagata Aborigines, e aofia ai le Mosquito ma le Pech. E mafai ona e malaga ma suʻesuʻe i le teritori o le Rio Platano Biosphere Reserve i soo se taimi o le tausaga.

Flora ma fauna

O Rio Platano ua avea o se tasi o nai fanua faasao na puipuia ai se sosaiete tulaga ese i lona tulaga sili ona lelei. O le tele o le teritori o loʻo nofoia e le susu o le vaomatua ma pine pine, o lona maualuga e oʻo i le 130 m. I nofoaga e mafai ona e maua togatogo, togavao i luga o le talafatai, pamu puivao ma vaomatua, e sili atu i luga o galu o loʻo tafe ai vaitafe mai lalo o le eleele.

E leai se eseesega o le fauna o le fanua faʻaagaaga. O iinei e tusa ma le 5 ituaiga o aiga o cat, faatasi ai ma le puma, jaguar, cat-tailed cat, ocelot ma jaguarundi. I totonu o le papa, na latou faia ai i latou lava se pusa o toucans, macaots ma manuki. I totonu o vaomatua ma i luga o le sami e sili atu ma le 400 ituaiga o manulele. O le tele o taimi e mafai ona e vaʻavaʻai ai i le gasegase, o le pati, gokko ma isi sui o le lalolagi fulafula.

Faʻasalaga faataamilo ile faʻaagaga

O taʻiala sili ma taʻiala i le teritori o Rio-Platano, o le mea moni, o le a avea ma tagata moni. O le a latou fiafia e talanoa e uiga i mea taua ma agaifanua o le olaga i le lotoifale ma o le a latou faamasani i nofoaga faalilolilo o le natura. I le faia o se malaga i luga o se vaʻa, e mafai ona e iloa le tele o manu i totonu o latou fale masani. Faatasi ai ma se taʻiala faapena e aunoa ma le fefe, e mafai ona e alu saoloto i le togavao vao pe alu i lalo i punavai o le vaitafe ma matamata i ata vali o atumauga anamua. E tusa ai ma nisi o saienitisi, o nei ata na faaali mai iinei e tusa ma le afe ma le afa afe tausaga talu ai.

E faʻapefea ona e alu i le faʻaagaaga?

O le auala pito sili ona faigofie e alu atu ai i Rio Platano o le faʻaogaina lea o auaunaga a kamupani femalagaaʻi. Afai e tutoatasi le faigamalaga, e tatau ona e lele i Palacios, ona tusa lea ma le 5 itula e aau ai i le vaʻa mai Raist i Las Marias.